Homo sapiens - προϊστορικές αρκούδες: Η σκληρή μάχη για τα σπήλαια

Η άφιξη των προγόνων του ανθρώπου (Homo sapiens) στην Ευρώπη πριν περίπου 50.000 χρόνια έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη σταδιακή εξαφάνιση της αρκούδας των σπηλαίων.

Μια νέα ευρωπαϊκή επιστημονική έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι κυνήγησαν συστηματικά τις αρκούδες και τις έδιωξαν από τα σπήλαια, με συνέπεια αυτές να έχουν εξαφανιστεί πια πριν περίπου 24.000 χρόνια, σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές πιέσεις λόγω της νέας εποχής των πάγων και της μείωσης των διαθέσιμων πηγών διατροφής.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Καθηγήτρια παλαιογενετικής Βερένα Σόινεμαν του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Scientific Reports», σύμφωνα με το BBC, το πρακτορείο Ρόιτερς και το New Scientist, ανέφεραν ότι «η δραματική μείωση του πληθυσμού της αρκούδας των σπηλαίων, που άρχισε πριν 40.000 χρόνια, συνέπεσε με την άφιξη των ανατομικά σύγχρονων ανθρώπων στην Ευρώπη. Είναι η πιο σαφής ένδειξη που έχουμε έως τώρα ότι οι άνθρωποι έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην εξαφάνιση της αρκούδας».

Οι αρκούδες των σπηλαίων (Ursus spelaeus) ήταν ένα είδος που ζούσε στην Ευρώπη και στην Ασία, έχοντας κοινό πρόγονο με τη σημερινή καφέ αρκούδα. Μαζί με τα μαμούθ, τα λιοντάρια, τους ρινόκερους και τους βίσωνες, αποτελούσαν εμβληματικά ζώα της προϊστορικής Ευρώπης και απεικονίζονται συχνά σε βραχογραφίες.

Ήσαν κυρίως φυτοφάγες και απολιθώματα τους βρίσκονται συχνά σε σπήλαια, γι' αυτό έχουν πάρει αυτό το όνομα, καθώς πιθανότατα δεν χρησιμοποιούσαν τα σπήλαια μόνο ως τόπο χειμερίας νάρκης, αλλά και για να διαβιώνουν εκεί, κάτι που έκαναν επί τουλάχιστον 100.000 χρόνια.

Οι ερευνητές ανέλυσαν μιτοχονδριακό DNA από οστά 59 αρκούδων που βρέθηκαν σε 14 σπήλαια σε Ελβετία, Πολωνία, Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία, Ιταλία και Σερβία.

Η γενετική μελέτη των οστών δείχνει ότι οι πληθυσμοί τους είχαν μεγαλύτερη πολυμορφία από ό,τι πιστευόταν έως τώρα, καθώς επίσης ότι οι αρκούδες είχαν καταφέρει αρκετά καλά να τα βγάλουν πέρα έως πριν 40.000 χρόνια τόσο με το κρύο και τις άλλες δύσκολες συνθήκες του περιβάλλοντος, όσο και με τη μακρά συμβίωση τους με τους Νεάντερταλ.

Ώσπου εμφανίστηκαν στο προσκήνιο οι άνθρωποι που εποφθαλμιούσαν τα ίδια σπήλαια. Έχοντας πλέον «γείτονες» τους ανθρώπους, αρκούδες και Νεάντερταλ αργά ή γρήγορα είχαν την ίδια τύχη...