Βροχή αυστηρών προειδοποιήσεων

Κ­ορυφαίοι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης εκφράζουν επιφυλάξεις και ανησυχίες για τις παροχές της κυβέρνησης το 2019, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απόκλιση της Ελλάδας από τον δημοσιονομικό στόχο για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% φέτος, ενώ ζητούν από την κυβέρνηση να τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας.

Οι αντιδράσεις των Ευρωπαίων περιορίζονται στην παρούσα φάση μόνο σε επίπεδο αξιωματούχων της Ευρωζώνης, αλλά τον Ιούνιο, στην προσεχή συνεδρίαση του Εurogroup, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν σοβαρές ενστάσεις από πολλές χώρες, κυρίως του Βορρά, όπως η Ολλανδία, αλλά και η Γερμανία.

Η παρέμβαση έγινε στη διάρκεια μιας πολύ σύντομης συζήτησης, κατά τη διάρκεια της οποίας ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης (ο κ. Τσακαλώτος δεν πήγε στις Βρυξέλλες) παρουσίασε τους βασικούς άξονες των εξαγγελιών του πρωθυπουργού.

Στη συνέχεια πήρε τον λόγο ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ, ο οποίος προειδοποίησε ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν και ήδη κάποια υλοποιούνται με νομοθετική απόφαση οδηγούν σε απόκλιση με σημαντικό περιθώριο από τους στόχους και επιπλέον υπάρχει διαφωνία και για τη σύνθεσή τους, καθώς «δεν είναι φιλικά στην ανάπτυξη», ενώ σημείωσε ότι θα συνεχιστούν οι συζητήσεις με τις ελληνικές αρχές. Σύμφωνα με τον κ. Ρέγκλινγκ, πρόβλημα υπάρχει στην παρούσα φάση με τα μέτρα του 2019, ενώ εκείνα του 2020 θα εξεταστούν αργότερα, στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του επόμενους έτους (θα υποβληθεί στα μέσα Οκτωβρίου). Η Ελλάδα δεν άλλαξε τους δημοσιονομικούς στόχους, αλλά τα μέτρα που ανακοίνωσε, σύμφωνα με προκαταρκτική εκτίμηση, δεν είναι συμβατά με τους στόχους, κατέληξε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Ο Π. Μοσκοβισί

Και ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί προειδοποίησε για τον κίνδυνο, αλλά με πιο έμμεσο τρόπο και λιγότερο αυστηρή φρασεολογία. Είπε ότι ορισμένα από τα μέτρα της κυβέρνησης μπορεί να έχουν σημαντικό δημοσιονομικό αντίκτυπο, εννοώντας στην επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ. Ο Γάλλος επίτροπος πρόσθεσε ότι η Ελλάδα δεν είναι πια σε πρόγραμμα και μπορεί να σχεδιάζει μόνη της τα δημοσιονομικά της μέτρα, αλλά οι στόχοι πρέπει να τηρηθούν.

Και ο Μ. Σεντένο

Έμμεση προειδοποίηση απηύθυνε στην κυβέρνηση και ο πρόεδρος του Εurogroup Μάριο Σεντένο, υπογραμμίζοντας ότι είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσει η Ελλάδα στον δρόμο της ανόρθωσης της οικονομίας και της επαναφοράς της εμπιστοσύνης από την πλευρά των επενδυτών, ενώ παρέπεμψε για την ουσία στην προσεχή συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στις 13 Ιουνίου.

Επισήμως η Ελλάδα δεν ήταν στην ημερήσια διάταξη της χθεσινής συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί η τρίτη αξιολόγηση στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας.

Αντιρρήσεις για τα μέτρα έχουν εκφράσει και χώρες όπως η Ολλανδία, οι οποίες διαμήνυσαν ότι δεν πρόκειται να δεχθούν απόκλιση στο πρωτογενές πλεόνασμα. Θεωρούν ότι η επίτευξη του 3,5% του ΑΕΠ είναι βασική παράμετρος της βιωσιμότητας του χρέους, η οποία πρέπει να τηρηθεί.

Το αφορολόγητο

Δεν υπάρχει επίσης καμία περίπτωση να μπουν από τώρα οι εταίροι και δανειστές σε συζήτηση για ενδεχόμενη μη μείωση του αφορολόγητου από την 1η Ιανουαρίου 2020. Αλλά ακόμη και στην περίπτωση που αποδεχθούν συζητήσεις για αυτό το ενδεχόμενο, δεν θα το κάνουν πριν από τις εθνικές εκλογές, που η κυβέρνηση προγραμματίζει για τον Οκτώβριο.

Τον Ιούνιο

Ερωτηθείς ο Ολλανδός ΥΠΟΙΚ Βόπκε Χούστρα προσερχόμενος στη συνεδρίαση εάν σχεδίαζε να θέσει το θέμα στη χθεσινή συνεδρίαση, απάντησε αρνητικά παραπέμποντας στον Ιούνιο, όταν θα είναι, όπως είπε, διαθέσιμη και η έκθεση των θεσμών. Οι μεγαλύτερες αντιδράσεις στις εξαγγελίες της κυβέρνησης προέρχονται από το ολλανδικό Κοινοβούλιο, το οποίο πιέζει την κυβέρνηση της χώρας αυτής να απαιτήσει την επιβεβαίωση της τήρησης των συμφωνηθέντων από ελληνικής πλευράς.

Μπορεί να μην έγινε ουσιαστική συζήτηση χθες, αλλά κάποιοι εταίροι, όπως ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ Όλαφ Σολτς, φρόντισαν με έμμεσο τρόπο να στείλουν το μήνυμα στην κυβέρνηση ότι πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε όσα λέμε και κάνουμε γιατί οι αγορές μάς κρίνουν.

«Καταστήσαμε δυνατό όλες οι χώρες που είχαν προβλήματα χρηματοδότησης από τις αγορές να επιστρέψουν σε αυτές, όπως η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και τελευταία η Ελλάδα». «Ωστόσο», συνέχισε,  «όλες οι χώρες πρέπει να συνειδητοποιούν ποια είναι τα “προβλήματα” που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ομαλή έξοδο στις αγορές». «Νομίζω πως στο τέλος όλοι θα είναι προσεκτικοί», κατέληξε. 

Στη διάθεση των κρατών-μελών η αποπληρωμή ΔΝΤ

Σε σχέση με τις εξαγγελίες της κυβέρνησης και το ενδεχόμενο κάποια Κοινοβούλια να μπλοκάρουν την πρόωρη αποπληρωμή μέρους των δανείων του ΔΝΤ από την Ελλάδα ως μέσο πίεσης στην κυβέρνηση, ο κ. Ρέγκλινγκ απάντησε ότι ο ίδιος προσωπικά συνεχίζει να είναι υπέρ, αλλά διευκρίνισε ότι απαιτείται και το «ΟΚ» εθνικών κοινοβουλίων και «θα δούμε αν και κατά πόσο οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης επηρέασαν τη διάθεση των κρατών-μελών». Σημείωσε επίσης την αύξηση των spreads των ελληνικών ομολόγων κατά 50 μονάδες βάσεις μετά τις σχετικές ανακοινώσεις της κυβέρνησης. 

Γ. Χουλιαράκης: Δημοσιονομικός χώρος 1,15 δισ. για φέτος

Απάντηση στον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα σε τεχνοκρατικό επίπεδο έδωσε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, ο οποίος βέβαια αποκάλυψε και τη βασική απαντητική γραμμή του οικονομικού επιτελείου στο ερώτημα που ενδεχομένως δημιουργηθεί και στους εκπροσώπους των θεσμών για το αν επαρκεί ο δημοσιονομικός χώρος για τη χρηματοδότηση των ψηφισμένων πλέον μέτρων. Ο κ. Χουλιαράκης υποστήριξε ότι το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη αναθεωρήσει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 4,1% για τη φετινή χρονιά (από 3,6% που είχε αποτυπωθεί στον προϋπολογισμό που ψήφισε η Βουλή τον περασμένο Δεκέμβριο), κάτι που σημαίνει ότι προσβλέπει σε «δημοσιονομικό χώρο» 0,6% του ΑΕΠ ή περίπου 1,15 δισ. ευρώ για τη φετινή χρονιά.

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών επέλεξε να απαντήσει στον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος μέσω δήλωσης στο ΑΠΕ, αναφέροντας τα εξής:

1 Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους προβλέπει πως το κατά πρόγραμμα πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης για το έτος 2019 θα διαμορφωθεί στο 4,1% του ΑΕΠ, υπερβαίνοντας έτσι τον στόχο κατά 0,6% και δημιουργώντας αντίστοιχο δημοσιονομικό περιθώριο. Η πρόβλεψη αυτή αποτυπώνεται στον πίνακα 4 του Προγράμματος Σταθερότητας, όπως κατατέθηκε από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 30 Απριλίου.

2 Για την αποφυγή λανθασμένων εντυπώσεων, αλλά και τη συμβολή σε ένα νηφάλιο διάλογο, είναι νομίζω απαραίτητο να διευκρινισθεί από την Τράπεζα της ΕλλάδοςΕΛΛ-0,79% αν τα στοιχεία στα οποία αναφέρεται αφορούν το σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης -στη βάση του οποίου άλλωστε υπολογίζεται το πρωτογενές αποτέλεσμα- ή απλώς τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς και αν είναι εκπεφρασμένα σε ταμειακή ή δημοσιονομική βάση.

Η κυβέρνηση έχει στα χέρια της ένα επιχείρημα το οποίο ήδη επικαλείται και σε απάντηση του διοικητή της ΤτΕ, αλλά και στις διαβουλεύσεις με τους θεσμούς. Ο προϋπολογισμός του 2018 αναμενόταν να κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα κάτω του 4% μετά τη διανομή του έκτακτου μερίσματος στο τέλος του 2018, αλλά τελικώς αυτό «σκαρφάλωσε» στο 4,29%. Φέτος δεν έχει υπάρξει (προς το παρόν) κάποια αλλαγή προς το χειρότερο, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να αναθεωρηθεί ο στόχος από το 3,6% που είχε καθοριστεί. Τις αναθεωρημένες της προβλέψεις όχι μόνο για το 2019 αλλά και για τα επόμενα χρόνια μέχρι και το 2023, η κυβέρνηση θα τις αποτυπώσει και στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί το επόμενο χρονικό διάστημα στη Βουλή.

Γ. Στουρνάρας: Υποχώρησαν τα έσοδα του α' τριμήνου

Επανέρχεται ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, επιλέγοντας ένα διεθνές βήμα αυτή την φορά προκειμένου να προειδοποιήσει εκ νέου για ενδεχόμενο εκτροχιασμού της εθνικής οικονομίας από τους στόχους, λόγω των παροχών. Σε δηλώσεις του στους Financial Times, ο κ. Στουρνάρας επαναλαμβάνει ότι τα δημοσιονομικά στοιχεία του πρώτου τριμήνου δείχνουν ότι τα έσοδα υποχώρησαν κατά 0,5% του ΑΕΠ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018. Επίσης προέβλεψε ότι η τάση θα συνεχιστεί καθώς η είσπραξη των φόρων θα επιβραδυνθεί πριν από τις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου. Δεν υπάρχει περιθώριο για παροχές, πρόσθεσε, κρούοντας καμπανάκι πως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να συγκεντρώσει φορολογικά έσοδα με τον ίδιο ρυθμό με πέρυσι. Αναφέρθηκε επίσης στο γεγονός πως κατά τη φετινή χρονιά η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει έναν μεγάλο όγκο συνταξιοδοτικών αιτημάτων που καλύπτουν την περίοδο της κρίσης.